- ДОНЫСКЪÆФÆН
- тж. ДОНЫСКЪÆФÆНТÆНогбонæй фондз боны фæстæдæр вæййынц Доныскъæфæнтæ. Ирон рагон бæрæгбон. Чырыстон дин парахатгæнджытæ йæ бабастой, Чырыстийыл Иуан донæй куы саргъуыдта, уыцы бонимæ. Фæлæ бæлвырд у, ирон-ариаг дин чырыстон динæй дзæвгар рагондæр кæй у, уый. Нæ фыдæлтæ рагæй-æрæгмæ Доны бардуагæн кæй куывтой. Ногбоны фæстæ та алцыдæр ногдзинад, сыгъдæгдзинадимæ бастой. Ирон адæмы уырныдта, Ногбоны æрцыдимæ алцыдæр аивы, ног тых райсынц æрдзон фæзындтытæ, æрдзы митæ. Уый уыдтой сæхи цæстæй. Уымæн æмæ Ногбон бæрæг кодтой, уалдзæджы бон æмæ æхсæв-иу æмиас куы систы, уæд. Уалдзæджы та æрдз йæ тыхы бацæуы, хуры хъарммæ базмæлы, æппæт дæр фæивы йæ хуыз, йæ мидис. Доны хъомыс дæр фæфылдæр вæййы. Гъе, уымæ гæсгæ-иу Доныскъæфæнты алы хæдзарæй дæр кæстæр сылгоймæгтæ æнæсыппæй сæумæдæвдæгæй, æз фæраздæронæй, атындзыдтой, нуазыны дон кæцæй хастой, уырдæм. Семæ-иу ахастой царвы, стуры сойы къæртт. Доны бардуагыл, Доны чызджытыл-иу сæхи бафæдзæхстой, стæй-иу суадоны кæнæ цæугæдоны сой ныппæрстой æмæ ног донимæ згъоргæ фæстæмæ. Доныскъæфæнты хаст донмæ, дам, æвдадзы хос хæццæ кæны, низтæ æмæ тæригъæдтæ суры.«Цы арфæтæгонд дон-иу æрбахастой хæдзармæ, – фыссы ахуыргонд Цыбырты Людвиг, – уымæй-иу бинонтæ сæхи ныхсадтой, хыссæ-иу дзы скодтой, нуазгæ та дзы кодтой æххормагæй. Ацы дон-иу хæдзары къуымты бапырх кодтой, чи ма-иу дзы баззад, уый та хæдзары æфсин дурыны нывæрдтаид æмæ-иу дзы æнæхъæн афæдзы дæргъы «хос кодтаид».Бирæ хатт-иу арфæгонд доны дурыны стуры нард фыды кæрдих дæр ныппæрстой, афтæмæй сой цард цæмæй кæной, уый тыххæй.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.